Jarmuż, wszystko czego o nim nie wiecie

Jarmuż to roślina z rodziny kapustowatych, znana od czasów starożytnych. Uprawiali go Grecy i Rzymianie jeszcze przed naszą erą, później rósł na polach całej średniowiecznej Europy. Do Polski dotarł w XIV wieku i stał się bardzo popularny, ponieważ jest rośliną odporną na mrozy.

Azjatycki napój

Podczas trwania II wojny światowej pewien lekarz w Japonii ratował rodzinę od głodu przez picie napoju roślinnego o nazwie aojiru, który przygotowywał z „niejadalnych” zielonych liści warzyw. Sok miał zaskakująco dobry wpływ na spożywających go ludzi, więc doktor Endo rozpoczął badania nad jego składem. Najbardziej dobroczynnym składnikiem okazał się właśnie jarmuż.

Jarmuż krzepi

Nic dziwnego, bo jarmuż to prawdziwa odżywcza bomba! Charakteryzuje się najwyższą wartością odżywczą w opracowanej przez amerykańskiego lekarza Joela Fuhrmana skali ANDI (Aggregate Nutrient Density Index). Jest to skala, która klasyfikuje żywność pod kątem stosunku ilości składników odżywczych do jednostek kalorii. Jarmuż ma niską wartość kaloryczną, a przy tym bogaty jest w błonnik, potas, beta-karoten, żelazo, wapń, niacynę, witaminę A, B₁, B₂, E i C, a także w chlorofil.

Poszukujesz zdrowej i smacznej diety? Dietetyk Stowarzyszenia Spożywo może znaleźć rozwiązanie dla Ciebie >>

Właściwości zdrowotne jarmużu

Właściwości prozdrowotne jarmużu opierają się przede wszystkim na jego aktywności przeciwzapalnej, przeciwutleniającej i przeciwnowotworowej. Główną substancją odpowiedzialną za te właściwości są glukozynolany – wtórne metabolity roślin z rodziny krzyżowych (Brassicaceae), a dokładniej sulforafan, będący produktem hydrolizy glukozynolanów. W badaniach wykazano, że w przypadku rozwiniętego nowotworu, sulforafan wykazuje działanie hamujące angiogenezę oraz powstanie przerzutów.

Na nowotwory i wrzody

Częste spożywanie jarmużu obniża ryzyko zachorowań na raka przewodu pokarmowego (jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita grubego, odbytu) a także raka płuc u byłych palaczy. Może też znacząco zmniejszyć ryzyko raka gruczołu krokowego i pęcherza moczowego. Sulforafan obecny w jarmużu jest też pomocny w walce z drobnoustrojami. Grupa naukowców z The John Hopkins University School of Medicine badała wpływ sulforafanu na różne odmiany Helicobacter pylori. Wyniki badania wykazały właściwości bakteriostatyczne sulforafanu, a także, że działa on na kolonie oporne na antybiotyki.

Na serce i wysokie ciśnienie

Grupa koreańskich naukowców przeprowadziła badania, które dowiodły, że regularne spożywanie soku z jarmużu może korzystnie wpłynąć na profil lipidowy i tym samym przyczynić się do redukcji modyfikowalnych czynników ryzyka chorób sercowo
-naczyniowych. Do modyfikowalnych czynników zaliczamy m.in. nieprawidłowe żywienie, palenie tytoniu, małą aktywność fizyczną, podwyższone ciśnienie tętnicze i otyłość. W innym badaniu stwierdzono znaczący spadek ciśnienia tętniczego krwi u pacjentów spożywających 300 ml soku z jarmużu dziennie.

Zielony antyutleniacz

Podczas szeregu badań zaobserwowano, że sulforafan jest w stanie zapobiegać stresowi oksydacyjnemu w komórkach nerwowych. Terapia sulforafanem pozyskiwanym z jarmużu może być więc obiecującą perspektywą dla zapobiegania rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane.

Jak jeść jarmuż?

Jarmuż może być spożywany w postaci różnorodnych dań, ale jego wartość zdrowotna uzależniona jest m.in. od sposobu jego obróbki kulinarnej. Młode listki jarmużu zaleca się jeść na surowo, na przykład w formie sałatek. Starsze liście lepiej spożywać zblanszowane. Jarmuż może być spożywany w postaci zup, soków, koktajli owocowo-warzywnych, surówek, czy jako dodatek do dań głównych. Dobrze łączy się zarówno z rybami, owocami morza, mięsami, jak i innymi warzywami.

Bibliografia: