W ostatnich latach zaobserwowano, że w naszej diecie coraz więcej jest węglowodanów, szczególnie cukrów prostych. Węglowodany występują naturalnie w większości spożywanych przez nas produktów, takich jak ziarna zbóż, rośliny strączkowe, warzywa, owoce. Jednak sporą część węglowodanów stanowią tzw. cukry dodane, niewystępujące naturalnie w danym produkcie.
Szkodliwy syrop G-F
Głównych przedstawicielem tej grupy jest dobrze nam znany syrop glukozowo-fruktozowy, który pojawia się nie tylko w słodyczach czy napojach, ale i w produktach niesłodkich. Problem w tym, że wraz z częstością spożycia produktów bogatych w cukry, zauważono zwiększone występowanie szeregu uciążliwych objawów ze strony układu pokarmowego, które nazwano FODMAP.
Nietolerancja węglowodanów
FODMAP to akronim, pochodzący od angielskiego sformułowania “fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols”. Chodzi o łatwo fermentujące węglowodany, które wywołują dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Problem po raz pierwszy zauważono pod koniec lat 80 ubiegłego stulecia. U niektórych pacjentów po spożyciu dużych ilości fruktozy, sorbitolu czy fruktooligosacharydów pojawiały się uciążliwe objawy, przypominające te towarzyszące zespołowi jelita drażliwego. Ponieważ po wyeliminowaniu tych substancji z diety pacjenci czuli się już dobrze, zaczęto postrzegać cukry proste jako przedmiot nietolerancji pokarmowej.
Dieta bez cukrów
Warto pamiętać, że u osób cierpiących na nietolerancję FODMAP nieprzyjemne objawy daje zarówno spożycie czystej formy cukru (np. w miodzie czy w owocach), jak również form złożonych, w połączeniu z innymi składnikami odżywczymi. Dodatkowo zauważono, że efekty mogą się sumować: czyli im więcej węglowodanów, tym bardziej dotkliwe dolegliwości.
Szukasz odpowiedzi jak jeść zdrowo? Dietetyk Stowarzyszenia Spożywo może znaleźć rozwiązanie dla Ciebie >>
Na tropie FODMAP
Przede wszystkim łatwo fermentujące cukry proste są obecne w miodzie, owocach, melasie, słodkich napojach, nasionach roślin strączkowych, przetworach mlecznych, pszenicy, jęczmieniu, słodzikach, gumach do żucia oraz wszelkich innych produktach, do których dodano syrop glukozowy, fruktozowy lub glukozowo-fruktozowy. Co powinno niepokoić? Kiedy po jedzeniu pojawia się wzdęcie, ból brzucha, zaparcie lub biegunka, uczucie niepełnego wypróżnienia, wydalanie dużej ilości śluzu, gazy, uczucie nadmiernej sytości. Dobrą wiadomością jest fakt, że odpowiednio dobrana dieta eliminacyjna pozwala całkowicie pozbyć się dolegliwości.
Źródło: Jarocka-Cyrta E. Nietolerancje pokarmowe. Bez glutenu 2015; 6.