Przyprawy: to nie tylko smak!

Jeżeli w swojej kuchni ograniczasz się tylko do soli i pieprzu, omija się wiele ciekawych smaków i aromatów. Przyprawy to nie tylko smak, ale też wiele właściwości prozdrowotnych – niektóre będą ułatwiały trawienie, inne wspomogą organizm w obronie przed nowotworami. Pamiętaj, że aby poniższe przyprawy zachowały swoje właściwości aromatyczne i zdrowotne, należy przechowywać je w zamkniętych i szczelnych opakowaniach, aby nie miały kontaktu z powietrzem i wilgocią. Poniżej przyprawy, które warto mieć w kuchni.

Kurkuma. Pochodzi z Indii i jest składnikiem mieszanki przypraw do curry. Sprawdza się zarówno jako przyprawa w potrawach mięsnych i wegetariańskich. Nie da się nie zauważyć, że kurkuma bardzo silnie barwi prawie wszystko, co ma z nią kontakt. I to właśnie barwnik zawarty w kurkumie ma właściwości prozdrowotne. Wykazuje ona aktywność przeciwoksydacyjną, przeciwzapalną oraz chroni przed szkodliwymi drobnoustrojami. Dzięki tym właściwościom uważa się, że spożywanie kurkumy może być korzystne w profilaktyce i leczeniu takich chorób, jak cukrzyca, miażdżyca, choroby nowotworowe i neurodegeneracyjne (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera).

Ostra papryka (chili). Dzięki zawartej w papryce kapsaicynie, daje ona wrażenie ostrości, palenia jamy ustnej o różnej intensywności, w zależności od gatunku. Odczuwana ostrość nie jest jednak smakiem, ponieważ kapsaicyna pobudza receptory bólowe w jamie ustnej, a nie receptory smakowe. Jednak na walorach kulinarnych nie kończą się właściwości chilli. Kapsaicynie przypisuje się działanie zapobiegające nowotworom oraz wspomagające odchudzanie. Uwaga! Jeżeli zjadłeś/aś za ostrą papryczkę i uczucie pieczenia jest nie do zniesienia, popijanie wodą może tylko pogorszyć sytuację. Woda pomoże kapsaicynie rozpłynąć się po jamie ustnej i dotrzeć do większej ilości receptorów bólowych. Lepszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po coś tłustego, np. pełnotłuste mleko.

Szukasz zdrowego pomysłu na dietę? Zadaj pytanie dietetykowi Stowarzyszenia Spożywo >>

Imbir. Przyprawę stanowią kłącza imbiru. Młode kłącza sprzedawane są w postaci surowej. Te starsze suszy się i sprzedaje w postaci sproszkowanej. Szczególnie często wykorzystywany w potrawach kuchni wschodniej, pasuje zarówno do dań na słodko i na słono. Pomaga przy nudnościach, np. przy chorobie lokomocyjnej, w ciąży lub podczas chemioterapii. Działa również przeciwbólowo, dlatego może pomóc przy bólach głowy i migrenie. Dodatkowo, może regulować poziom cholesterolu, zmniejszać jego frakcje LDL i działać przeciwmiażdżycowo.

Cynamon. W sklepach najpopularniejsze są dwa rodzaje cynamonu: chiński i cejloński. Cynamon chiński jest bardziej intensywny w smaku niż cejloński, który ma delikatny i słodkawy smak. Jako przyprawę, wykorzystuje się korę. Cynamon cejloński posiada dużo właściwości prozdrowotnych, działa przeciwbakteryjnie i przeciwoksydacyjnie. Potencjalnie, zmniejsza poziom glukozy we krwi, reguluje poziom cholesterolu oraz obniża ciśnienie.

Kmin rzymski (kumin). W sklepach, można go znaleźć w formie całych ziaren (które będą bardziej aromatyczne) lub sproszkowanej. Jest składnikiem takich mieszanek jak curry i garam masala, wykorzystywany jest także w kuchni bliskowschodniej. Ma dość intensywny aromat i dobrze komponuje się z pikantnymi potrawami. Jest źródłem flawonoidów, dzięki którym ma właściwości antyoksydacyjne. Jego spożywanie może być pomocne przy problemach trawiennych, ale ma również działanie przeciwzapalne i moczopędne. Prawdopodobnie może być stosowany w profilaktyce cukrzycy, chorób nowotworowych i miażdżycy. Używa się go również do produkcji kosmetyków i perfum.

Goździki. Jest to przyprawa o intensywnym, korzennym aromacie. Przyprawę stanowią wysuszone pączki kwiatowe, które są sprzedawane w całości. Częściej wykorzystywana do potraw słodkich – ciast, kompotów, przetworów owocowych, ale stosuje się ją również do marynat. W porównaniu do innych przypraw, goździki zawierają znacząco więcej polifenoli i antyoksydantów. Zmniejsza to stres oksydacyjny i może mieć szczególne znaczenie dla osób mających problemy z pamięcią i nauką. Goździki mogą również wykazywać działanie przeciw drobnoustrojom i przeciwbólowe.

Kozieradka. Nie należy do najpopularniejszych przypraw i jej dostępność w regularnych sklepach może okazać się ograniczona. Jej nasiona stosuje się do przyprawiania potraw wytrawnych – warzywnych i mięsnych. Oprócz swoich walorów smakowych, kozieradka już od starożytność była uznawana za cenną roślinę leczniczą, ze względu na jej właściwości hipoglikemiczne, co zostało potwierdzone w badaniach naukowych. Ponadto ekstrakty z kozieradki mogą regulować cholesterol i działać przeciwzapalnie. Kozieradka zawiera trygonelinę, która działa ochronnie na komórki nerwowe i potencjalnie może mieć działanie profilaktyczne w chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.