Wiemy, że cynamon należy do najstarszych opisywanych przez człowieka przypraw. Używali go starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie. Wzmiankuje o nim także Stary Testament. Intuicja słusznie podpowiadała ludziom, by wykorzystywać cynamon do celów leczniczych. Do dziś jest niezastąpiony w tradycyjnej medycynie chińskiej, ajurwedzie (znany od starożytności system medycyny indyjskiej) i ziołolecznictwie.
Pochodzenie i podstawowe właściwości
Cynamon otrzymuje się drzew z rodzaju Cinnamomum, tropikalnej rośliny zimozielonej, należącej do rodziny Lauracea. Ze względu na wyjątkowy, egzotyczny smak i aromat, trudno wyobrazić sobie bez tej przyprawy wiele dań. Niemal każda część drzewa cynamonowego, w tym kora, liście, kwiaty, owoce i korzenie, ma pewne lecznicze lub kulinarne zastosowanie. Odpowiadają za nie główne składniki: aldehyd cynamonowy (kora), eugenol (liść) i kamfora (korzeń). Najczęściej w kuchni używamy kory cynamonowca, wysuszonej i zmielonej na proszek lub w formie lasek.
Używany głównie jako środek aromatyzujący, od dawna jest składnikiem naszej żywności. Przez długi czas nasi przodkowie używali go jako środka na dolegliwości układu oddechowego i trawiennego. Jednak rzadziej wspomina się o jego korzystnym działaniu jako środka przeciwutleniającego, przeciwzapalnego, obniżającego cholesterol i lipidy, przeciwcukrzycowego, przeciwdrobnoustrojowego i przeciwnowotworowego. [3]
Chcesz diety bogatej w wartościowe produkty? Dietetyk Stowarzyszenia Spożywo może znaleźć rozwiązanie dla Ciebie >>
Wyróżniamy 4 główne rodzaje cynamonu:
– Cynamon cejloński. Inne nazwy: cynamon prawdziwy lub cynamon meksykański (Cinnamomum zeylanicum, verum)
– Cynamon indonezyjski (Cinnamomum burmanni)
– Cynamon wietnamski (Cinnamomum loureiroi)
– Cynamon chiński, inaczej aromatyczny, kasja (Cinnamomum cassia, aromaticum)
| Cynamon cejloński | Cynamon indonezyjski | Cynamon wietnamski | Cynamon kasja | |
| Państwo | Sri Lanka | Indonezja | Wietnam | Chiny |
| Smak | Lekko słodki | Ostry | Ostry i słodki | Ostry i gorzki |
| Kolor | Jasno brązowy, wpadający w pomarańcz | Ciemny, czerwono-brązowy | Ciemny, czerwono-brązowy | Ciemny, czerwono-brązowy |
| Cechy charakterystyczne | Najniższa zawartość kumaryn | Tani, wysoka zawartość kumaryn, silny aromat | Ostry, wysoka zawartość kumaryn, silny aromat | Bardzo silny smak, wysoka zawartość kumaryn, silny aromat |
Źródło: „Types of cinnamon” P. Kawatra, R. Rajagopalan, „Cinnamon: Mystic powers of a minute ingredient”, Pharmacognosy Res. 2015 Jun; 7(Suppl 1): S1–S6.
W sklepach możecie spotkać głównie pierwszy i ostatni, czyli cynamon cejloński oraz cynamon chiński (kasję).
Treści: Cynamon cejloński / Cynamon chiński (kasja) – Jak je rozróżnić?
Wpływ cynamonu na zdrowie
Cynamonowi przypisywany jest imponujący szereg właściwości, w tym przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwcukrzycowe i immunomodulujące. Badacze dotychczas głównie koncentrowali się na bioaktywności cynamonu w kierunku zespołu metabolicznego i cukrzycy. Jego działanie w tym zakresie jest aktualnie szeroko sprawdzane. [3]
Cynamon cejloński, zgodnie z naukowymi publikacjami, wykazuje korzystne skutki zdrowotne w następującym zakresie:
a) działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwpasożytnicze,
b) obniżenie poziomu glukozy we krwi, ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu w surowicy,
c) właściwości przeciwutleniające i wychwytywania wolnych rodników,
d) hamowanie agregacji białek tau (ich agregacja jest charakterystyczna dla choroby Alzheimera),
e) działanie hamujące osteoklastogenezę (hamuje istotny spadek masy kostnej),
f) zapobieganie tworzeniu się wrzodów żołądka,
g) działanie antynocyceptywne (modulujące odczuwanie bólu) i przeciwzapalne,
h) wpieranie właściwości gojenia się ran oraz,
i) działanie ochronne na wątrobę.
W badaniach cynamonu cejlońskiego odnotowano minimalne efekty toksyczne i niepożądane.
Powyższe wnioski opublikowano na podstawie przeglądu 70 artykułów naukowych. Warto zwrócić uwagę, że badania oparte na leczeniu pacjentów były rzadkie. Brakuje randomizowanych badań kontrolnych w tym zakresie, aby potwierdzić jednoznacznie wpływ na zdrowie publiczne. [2]
Kumaryny: czy jest się czego bać?
Kumaryny to wtórne fitochemikalia o silnym działaniu antykoagulacyjnym, rakotwórczym i toksycznym dla wątroby. Wprowadzanie izolowanej substancji do produktów spożywczych jest zabronione. Kumaryny mogą okazać się toksyczne przy znacznym spożyciu. Wg Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dzienne spożycie większe niż 0,1 mg na 1 kg masy ciała jest niebezpieczne dla organizmu.
Zawartość kumaryny w kasji
Cynamon chiński (kasja) zawiera sporą ilość kumaryn, co oznacza, że jego duże spożycie jest ryzykowne ze względu na wysoce hepatotoksyczne i rakotwórcze właściwości tych związków. Co to znaczy „duże spożycie”? Jak twierdzi Niemiecki Federalny Instytut Oceny Ryzyka (BfR, Bundesinstitut für Risikobewertung), 1 kg proszku cynamonu chińskiego zawiera około 2,1-4,4 g kumaryny, co oznacza, że 1 łyżeczka proszku zawiera jej około 5,8-12,1 mg. Łyżeczka cynamonu chińskiego przeważnie przekracza wyżej wymienione, dopuszczalne dzienne spożycie na kg masy ciała w ciągu doby. BfR jednocześnie wyraźnie stwierdza, że cynamon cejloński praktycznie nie zawiera kumaryn. [1]
Który zdrowszy? Który lepszy?
Oba rodzaje cynamonu wykazują podobne właściwości lecznicze i prozdrowotne. Jednak w związku z zawartością kumaryn, EFSA odradza systematyczne, długoterminowe stosowanie cynamonu chińskiego (kasji) jako suplementu lub środka farmaceutycznego. Nie oznacza to jednak, że stosowanie cynamonu chińskiego jest jednoznacznie niebezpieczne. Nie zaleca się wyłącznie jego regularnego spożywania, szczególnie w dużych ilościach. Jeśli chcemy korzystać codziennie z dobroczynnych właściwości cynamonu, to cejloński jest do tego celu rekomendowany. Duże zapasy kasji można z powodzeniem wykorzystać do użytku zewnętrznego, np. do wyrobu domowych kosmetyków, a lasek użyć do dekoracji.
Źródła:
[1] European Food Safety Association. Coumarin in flavourings and other food ingredients with flavouring properties. EFSA J. 2008;793:1–15.
[2] P. Ranasinghe, S.i Pigera, S. Premakumara, P. Galappaththy, G. R. Constantine, P. Katulanda, „Medicinal properties of ‘true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): a systematic review” BMC Complement Altern Med. 2013; 13: 275.
[3] Y. Shen, L. Jia, N. Honma, T. Hosono, T. Ariga, T. Seki, „Beneficial Effects of Cinnamon on the Metabolic Syndrome, Inflammation, and Pain, and Mechanisms Underlying These Effects – A Review”, J Tradit Complement Med. 2012 Jan-Mar; 2(1): 27–32.
[4] P. Kawatra, R. Rajagopalan, „Cinnamon: Mystic powers of a minute ingredient”, Pharmacognosy Res. 2015 Jun; 7(Suppl 1): S1–S6.